G-ABD 22 Eylül
Yahudiler ve Amerikan Seçimleri – Çin ve Ortadoğu Petrolü
Bir kamuoyu yoklamasına göre ABD seçimleri bugün yapılsa
Kerry, Bush ve Nader Yahudi seçmenlerin sırasıyla yüzde 69, 24 ve 3’ünün oylarını alacak. Aynı yoklama geçtiğimiz Aralık ayında yapıldığında Kerry’nin oyu yüzde 59 idi. Başkan Bush son dönemde Yahudi seçmenlerin desteğini bir parça kaybetmiş olsa da, hala 2000 seçimlerinde oylarının sadece yüzde 19’unu aldığı Yahudi seçmenler nezninde yüzde 5’lik bir ilerleme kaydetmiş durumda. Yahudiler ABD nüfusunun sadece yüzde 2’sini oluşturmalarına rağmen Florida, Ohio ve Pennsylvania gibi seçimde ortada görünen eyaletlerde önemli bir grup halindeler. Yahudiler ayrıca Demokrat Parti’nin bağış tabanının önemli bir kısmını oluşturuyorlar. Bir görüşe göre Yahudi seçmenlerin son dönemde Kerry’e artan teveccühlerinin en önemli nedeni Irak savaşı. ABD’dekiYahudilerin yüzde 66’sı bu savaşı onaylamıyor. Bu rakam Aralık ayında yüzde 57 idi. Ayrıca kürtaj, kök hücre araştırmaları, eçcinsellerin hakları, ateşli silahların kontrolü, din-devlet ilişkisi gibi konularda muhafazakar destekçilerini memnun etmek isteyen Başkan Bush’un kendisine daha olumlu bakabilecek bazı merkez Yahudi seçmeni kendisinden uzaklaştırdığı iddia edilmektedir.
Çin’in petrol ithalatı geçtiğimiz yıla göre yüzde 40 oranında arttı. Enerji konusunda Orta Doğu’ya olan bağımlılığı artan Çin’in bölgeye olan ilgisi de artıyor. Çin ve Suudi Arabistan ilişkilerini geliştiriyorlar ve görüşme ve danışmalarını düzenli hale getirmeye karar verdiler. Çin petol ithalatının yaklaşık yarısını Orta Doğu’dan karşılarken S. Arabistan Çin’in ithalatının yüzde 17’sini tek başına karşılıyor. Çin dünya petrol rezervlerinin sadece 2.1’ine sahip. Bu rakam ABD için ise 2.7. Geçytiğimiz on yılda ortalama yüzde 9 büyüyen Çin’de araba satışları da yüzde 70 oranında arttı. Çin 2003 yılında Japoya’yı geçerek ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci petrol ürünleri ithalatçısı haline geldi. Önümüzdeki yürmi yıl içinde Çin’in petrol ihtiyacının ikiye, ithalatının ise dörde katlanacağı tahmin ediliyor ki bu ithalat dünyanın en önemli petrol ihracatçısı Suudi Arabistan’ın ihracatına eşit miktara ulaşmış olacak. Çin son dönemde İran, Venezeulla, Kazakistan, Sudan ve Saddam dönemi İrak’ı gibi değişik coğrafyalarda petrol arama ve üretim konusunda girişimlerde bulundu. S. Arabistan’ın uzun yıllar süren müzakerelere rağmen ABD şirketleri ile gaz arama konusunda anlaşamadıktan sonra Çin petrol şirketi ile aynı konuda önemli anlaşmalar imzalamış olması dikkate değer. S. Arabistan’ın önümüzdeki dönemde Çin’de devlete ait bir rafineriye ortak olması bekleniyor. Çin’in Orta Doğu’ya yönelik stratejisinde silah satışları da önemli bir rol oynuyor. Pekin geçmişte İran ve S. Arabistan’a İsrail ve ABD’yi kaygılandıran füze satışlarında bulunmuştu. Çin’in Orta Doğu’ya olan artan ilgisi ve ihtiyacı ABD’yi endişelendiriyor. Bölgede ABD ile problemli olan ülkeler giderek daha fazla oranda Çin’e bakmaya başlayabilirler. Ancak Çin ABD ile bölgede direk bir rekabete girmeye henüz çok hazır ve istekli değil gibi görünüyor. Ama bu durumun uzun süre daha böyle devam edeceğinden emin olunamaz. (Şanlı Bahadır Koç, ABD Masası, Araştırmacı)